BUCHNER, Augusti. De Commutata Ratione Dicendi. Libri Duo: Quibus in fine adjuncta Dissertatio gemina De Exercitatione Styli. Lipsiae [Leipzig]: Impensis Martini Gabrielis Hübneri, Excudebat Joh. Henr. Richterus, 1869.
Buchner. 1689. Cap. XXIII: «De commutato sermonis habitu et de ejus duplici ratione», pp. 371- 373.
[p. 371] Mutatio habitus duplicitier sit: sine affectu; cum affectu.
Sine affectu: 1) Affirmatione. 2) Negatione. 3) Dubitatione. 4) Licentiae seu parresia. 5) Hortatione. 6) Paradoxo. 7) Prolepsi. 8) Praeteritione. 9) Concessione.
Cum affectu: 1) Interrogatione. 2) Subjectione. 3) Exclamatione. 4) Admiratione. 5) Ironia. 6) Correctione. 7) Sermocinatione seu dialogismo. 8) Apostrophe. 9) Communicatione.
POMEY, François. Novus candidatus rhetoricae seu Aphthonii Progymnasmata in meliorem formam redacta usumque. Lugduni [Lyon]: Apud Antonium Molin, 1659.
POMEY, François. Novus candidatus rhetoricae, altero se candidior comtorque, non Aphthonii solum Progymnasmata ornatius concinnata sed Tuliana etiam Rhetoricae praecepta clarius explicata repraesentans studiosis eloquentiae candidatis. Accessit nunc primun dissertatio de Panegyrico. Lugduni [Lyon]: Apud Antonium Molin, 1678.
Pomey, F. 1659; 1678.
[1659, p. 79; 1678, p. 199] Dubitatio est, cum haeremus et ambiguimus, quid dicendum agendumve sit.
Le JAY, Gabriel François. Ars Rhetorica ad Tullinam rationem exacta, in qua praecepta et exempla complectuntur, quae ad oratoriam facultatem pertinent. Venetii: Ex typographia Balleoniana Superiorum Permissu, ac Privilegiis, 1748.
Le Jay, F. 1748
[p. 126] Quid est dubitatio? Est figura, qua orator fingit nescire se, quid dicere debeat, aut quam in partem animum convertat. Dubitatio autem altera verborum, altera rerum dici potest. Verborum quidem, cum de nomine orator dubitat. (…) Dubitatio vero rerum ea est, cum ex pluribus rebus orator quaerit, quid agere debeat.
[p. 127] Quis est usus illius figurae? Multiplex. Valet in orationibus panegyricis, quando ea rerum gestarum ubertas occurrit, aut virtutum alicujus & ornamentorum magnitudo, ut orator fingat nescire se, unde potissimum debeat ordiri, & quid primum dicere. In genere judicial, cum indignitas alicujus facinoris est exponenda, aut vitia alicujus redarguenda. In genere deliberativo, quando rei gerendae tot occurrunt rationes, ut quam primo loco ponat, fateatur orator se nescire.
Du CYGNE, Martin R. P. Ars rhetorica. Leodii [Liège]: Excudebat vidua S. Bourguignon, suae Celsitudinis necnon Majoris Collegii Typographus, 1789.
[p. 281] Quid est dubitatio? Est figura, in qua orador quaerit, quid potissimum ex pluribus agere debeat, & singula quodammodo refellit.